Gaziantep ÇAtı Aktarma Çatı Yapım USTASI Fiyatları 0536 692 51 95 / 0530 153 78 60 Fiyat Teklifi İçin Bize Ulaşın Önce Bölgeye uygulanacak çalışma için Gaziantep ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI Alanında uzman ustalarımız keşif yaparak proje hazırlarlar.Gaziantep ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI ustalarımız Analiz yapılan bölgeye gerekli duyulan malzemeyi saptarlar.
Çatı izolasyonu Şıngıl çatı duvar yıkım kırım demir çelik metal çatı sandviç panel Teras çatı kapatma ahşap çatı yapımı membran çatı ustası kiremit aktarma kiremit çatı yapımı eternit çatı ustası pergole çatı ustası profil çatı ustası balkon kapatma .Gaziantep ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI çalışma yapılacak alanlarda nelere ve İhtiyaç duyulduğu müşteriye paylaşılır,Gaziantep Kiremit çattı ustalarımız Tarafından Uygulamaya konulur.
Öncelik olarak İstanbul geneline tüm bölgelerine Türkiye Geneline Gaziantep ilinde ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI uygulamaları Gaziantep ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI sistemleri profesyonel Gaziantep çatı ustalarımız tarafında güven ve kalite ilkelerini siz değerli müşterilerinine en ekonomik fiyatlar ile sunmaktadır.Gaziantep Kiremit Çatı Ustalarımız Türkiye genelinede hizmet vermektedirler.BİZE ULAŞIN
Gaziantep çatı ustası, Gaziantep çatı aktarma, Gaziantep şıngır çatı, Gaziantep kiremit çatı, Gaziantep membran çatı, Gaziantepeternit çatı, Gaziantep ondolin çatı, Gaziantep pergole çatı, Gaziantep profil çatı, Gaziantep teras kapatma, Gaziantep çatı firması, Gaziantep çıtı fiyatları
Gaziantep, eski ve halk arasındaki adıyla Antep, Türkiye’nin bir ili ve en kalabalık sekizinci şehri. 2016 itibarıyla 1.931.836 nüfusa sahiptir.[2] Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sanayi ve gelişmişlik bakımından birincidir. Ayrıca Gaziantep, Türkiye’nin hâla yaşanılan en eski kenti olup dünyanın da hâlâ yaşanılan en eski kentlerinden biridir.[3] Bunların yanında Gaziantep, Türkiye sanayisi ve ticaretinde de çok önemli bir yer tutar. Bunun sebepleri arasında Gaziantep’in Anadolu ile Orta Doğu arasında bir konumda bulunması ve liman kentlerine yakınlığı sayılabilir. Gaziantep’in simgeleri arasında Gaziantep Kalesi sayılabilir.
Gaziantep’te çok sayıda pınar bulunmasına karşın hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu yüzden şehrin birçok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. İlin en önemli akarsuyu Fırat Nehri ve kollarıdır. Gaziantep ilinde çok az doğal orman bulunmaktadır. İldeki toprakların sadece %14’ü ormanlık alanlarla kaplıdır. Bu ormanlarda özellikle meşe ve kızılçam ağaçları hâkimdir. Meşe ormanlarının hepsi bozuk olup koruma altındadırlar. Kızılçam ormanlarının çoğunluğu yapay ormandır. Gaziantep ilinin batı ve kuzey çevreleri ormanlık, bozkır ve meralarla çevrilidir. İlin topraklarının yüzde 60’ı tarıma elverişlidir. Bu kısım, tarlalar, zeytin, antep fıstığı,meyve ve sebze bahçeleri ile bağlarla kaplıdır.[4]
İldeki başlıca dağlar, ilin batısndaki Nur Dağları ile Sof Dağları’dır. Nur ve Sof Dağları arasındaki bölge levha hareketleri sonucu oluşmuş bir çöküntüdür. İldeki en yüksek dağ ise 1496 metre yüksekliği ile Büyük Sof Dağı’dır. İldeki başlıca ovalar ise İslahiye, Barak ve Tilbaşar ovalarıdır. Gaziantep ilinde Nurdağı ve İslahiye 1. derece, Yavuzeli ve Araban 2. derece, Oğuzeli, Nizip ve Karkamış ise 3. derece deprem bölgesidir.[5]
İçindekiler
[gizle]
- 1Etimoloji
- 2Tarihçe
- 2.1İlk çağlar
- 2.2Yeni bir kent
- 2.3Osmanlı yönetimi
- 2.4Antep Savunması
- 2.5Cumhuriyet dönemi
- 3Coğrafya
- 3.1İklim
- 4Demografi
- 5Ekonomi
- 5.1Tarım ve hayvancılık
- 5.2Sanayi ve ticaret
- 5.3Madenler ve enerji kaynakları
- 6Kültür
- 6.1El sanatları
- 6.2Mutfak
- 6.3Ağız
- 6.4Türküler ve halk oyunları
- 6.5Tarihî yerler ve müzeler
- 6.6Parklar ve bahçeler
- 7Spor
- 8Yönetim
- 9Eğitim
- 10Altyapı
- 10.1Ulaşım
- 11Kardeş şehirler
- 12Ayrıca bakınız
- 13Kaynakça
- 14Dış bağlantılar
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep’in bilinen en eski adı Romalılar tarafından verilen Antiochia ad Taurum’dur. “Antiochia ad Taurum”, Latince “Toroslar’ın karşısındaki Antakya” anlamına gelir. Daha sonra şehri ele geçiren Araplar şehre Ayıntap demiştir. Ayıntap adının kökenine ilişkin rivayetlerden birkaçı;[6]
- Ayıntap ismi, Hitit dilinde “han toprağı” anlamına gelen “Hantap”tan türemiştir. Bu ad söylene söylene Ayıntap olmuştur.
- Ayıntap, Farsça pınarı bol anlamına gelir.
- Ayın, Arapça göz, tap ise pınar anlamına gelir. Yani Ayıntap Arapça pınarın gözü anlamına gelir.
- Ayıntap, adını eskiden bu yörede yaşamış bir kral olan Ayni’den almıştır.
- Ayıntap adı parlayan şehir anlamına gelir. (Hangi dilde?)
- Ayıntap adı aynı zamanda “Güzel Çeşme” anlamınada gelir. (Hangi dilde?)
Ancak bu rivayetlerden hiçbirinin doğruluğu kesin değildir. Ayıntap adı zaman içinde Antep, Entep ve Antap gibi değişik haller alır. Bu adlardan en yaygını Antep’tir. 1921’de (Antep Savunması’ndan sonra) çıkarılan bir yasa ile Antep’e Gazi unvanı verilir.[7]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk çağlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Zeugma antik kentindençıkarılan ve şu anda Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen”Çingene Kızı” mozaiği. Mozaikteki kişinin Yunan mitolojisindekiyeryüzü tanrıçası Gaia olduğu düşünülmektedir.
19. yüzyılda Osmanlı zamanında Gaziantep, eski adıyla; “Ayntab”, 1850.
Günümüzdeki Gaziantep’in yakınlarında bulunan Dülük (Dolikhe ya da Doliche) bu yöredeki en eski kenttir. Arkeolojik kazılarından bu kentte Paleolitik dönemden beri insanların yaşadığı bilinmektedir.[8][9] Ancak, Dülük Erken Tunç Çağı’ndan sonra bir sürekli yerleşim yeri hâline gelebilmiştir.[10] Bu kent, İpek Yolu üzerinde bulunduğu için çok gelişmiştir.
İlk kurulduğunda Babil yönetimi altında kalan kent, M.Ö. 1700’lü yıllarda Hititler’in eline geçti. Hititler’den sonra Mısır yönetimine geçen kent,[11] M.Ö. 700-M.S. 546 arasında ise kronolojik sırayla Medler, Asurlular ve Perslertarafından yönetilir. M.Ö. 6. yüzyılda ise kent sırası ile Makedonya, Selevkos ve Komagene uygarlıklarının yönetimi başlar. Değişik medeniyetlere ev sahipliği yapan Antep, 1516 yılında Osmanlıların eline geçmesiyle ilk dönemlerde Arap ve Halep Eyaleti’ne bağlı bir konumda iken, 1531 yılında Dulkadir Eyaleti’nin teşekkül etmesi sonucu, bu eyaletin sınırları arasında yer alarak 1818 senesine kadar bu konumunu muhafaza etmiştir. Bu tarihten itibaren yeniden Halep eyaletine sancak olarak bağlanmıştır. Şehir, Osmanlı kent kültüründe önemli bir yer almıştır.[11]
Yeni bir kent[değiştir | kaynağı değiştir]
Romalılar, Dülük yakınlarına Antiochia ad Taurum adında yeni bir kent kurar. Bu kent İsa’nın havarilerinden Yuhanna’nın Hıristiyanlık’ı yaymak için seçtiği merkezlerden biri olmuştur. Kent, MS 395 yılında Bizans İmparatorluğu’nun eline geçer.[8] MS 636 yılında halife Ömer bin Hattab, İslamiyet’i yaymak için Ayıntap) ve Hatay yöresini Bizanslıların elinden alır. Bu şekilde Ayıntap halkı İslamiyet’i kabul eder. Bu arada Dülük, hızla eski önemini yitirmektedir.
1071 yılında Alp Arslan’ın Malazgirt Savaşı’ndaki zaferinden sonra kent Selçuklu yönetimine geçer. Bir dönem Eyyübilerin eline geçen kent,[11] 1270 yılında Moğolların Ayıntap’a saldırmasıyla, 1389 yılında Dulkadiroğulları’nın ve 1471 yılında Memlük Devleti’nin egemenliğine geçmiştir.
Osmanlı yönetimi[değiştir | kaynağı değiştir]
1516 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mercidabık Muharebesi’ndeki zaferinden sonra Ayıntap, Osmanlı yönetimine geçer. Osmanlılar döneminde kente çok sayıda cami, medrese, han ve hamam inşa edilmiştir. 1516–1596 yılları arasında kent, üretim, ticaret ve el sanatları yönünden de çok gelişmiştir. 1641 ve 1671 yıllarında iki defa kenti ziyaret eden Evliya Çelebi, kentte 22 mahalle, 8 bin ev, 100 kadar cami, medrese, han, hamam ve bir de kapalı çarşıolduğunu yazar ve seyahatnamesinde aynen “Dünya yüzünden geniş bir ili, göz alıcı büyük yapıları her yerden aranan eşyası, birçok mezraları, bolluk ve verimliliği, bitimsiz yiyecek ve içecek pınarları ve ırmaklarıyla burası ‘Şehr-i Ayıntab-ı Cihan’dır” der.[12] Osmanlı döneminde Ayıntap, asla kendi eyaletinde olmayıp, önce Maraş (bugünkü Kahramanmaraş), sonra Halep eyaletinde yer almıştır. Buna rağmen Ayıntap’ın kültürü Arap kültüründen fazla etkilenmemiştir.[13]
Antep Savunması[değiştir | kaynağı değiştir]
9 Şubat 1921’de Antep’in teslimiyle Fransızlara esir düşen Türkler
I. Dünya Savaşı’ndan sonra Mondros Antlaşması ile birlikte Osmanlı Devleti parçalanır. 17 Aralık 1918 tarihinde Antep, Birleşik Krallık’a, 5 Kasım 1919 tarihinde Fransa’ya bırakılır[11]. Ermeni Lejyonu da bu savaşta görev almıştır.
Antep halkı, 1920 yılında, Fransız birliklerinin Antep’e yerleşmesi üzerine direnişe başlar. 1920 yılının Ocak ayında Karayılan komutasındaki çeteler, Fransızların bir süvari birliğini pusuya düşürür. Şahin Bey, 200 kişilik milis gücüyle 1920 yılının Mart ayına kadar Antep’teki Fransız askerlerine karşı savaşır. Antep halkı, 9 Şubat 1921’de teslim olur. Savaş tam 10 ay sürer.[11] 25 Aralık 1921’de Ankara Anlaşması gereğince Fransız birlikleri şehri boşaltır.
Cumhuriyet dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep, 1987 yılında çıkarılan 3398 sayılı kanun[14] ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta iki ilçe (Şahinbey ve Şehitkâmil) GaziantepBüyükşehir Belediyesi’nin sınırlarına dahil edildi. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 30 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.[15] Bu sınırlar içinde kalan ilçeler, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi.[15] 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.[16]
2013 yılında Suriye İç Savaşında NATO üyesi Türkiye’ye yönelik herhangi bir askeri hamleye karşılık askeri hamle için Gaziantep’e Adana ve Kahramanmaraş’ın ardından Türkiye’nin isteğiyle MIM-104 Patriot yerleştirilmiştir.[17]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
İl merkezi, kuzeyde ve kuzeybatıda Kahramanmaraş, kuzeydoğuda Yavuzeli, doğuda Nizip, güneydoğuda Oğuzeli, güneyde Kilis, güneybatıda İslahiye ve batıda Nurdağı ile çevrilidir.
Gaziantep’te çok sayıda pınar bulunmasına karşın hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu yüzden şehrin birçok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. Gaziantep şehri, Gaziantep Platosu üzerine kurulmuştur. Gaziantep’ten geçen Alleben Deresi iki merkez ilçeyi birbirinden ayırır. İl merkezinin yakınında hiç doğal orman bulunmaz. Bu yüzden il çevresinde kızılçam ağaçlarından oluşan yapay ormanlar oluşturulmuştur(dülükbaba ve burç ormanlıkları). İl merkezi 2. derece deprem bölgesindedir.[18]
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Konumu sebebiyle Gaziantep’te Akdeniz iklimi ve karasal iklim bir karışımı görülmektedir. Hava özellikle Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında çok sıcaktır. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında ise çok soğuktur. Gaziantep’te ölçülen en yüksek sıcaklık 44 °C, en düşük sıcaklık ise -13 °C’dir.[19]
Haziran-Eylül arasında Gaziantep, en az yağışı alır. En çok yağışı ise Aralık-Şubat arasında alır. Mevsim değişirken gündüz ve gece arasında çok büyük bir sıcaklık farkı vardır. Denize kıyısı olmaması sebebiyle kentte nem oranı çok düşüktür. Bu yüzden hava çok sert değildir.
[gizle] Gaziantep iklimi  |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıl |
| En yüksek sıcaklık rekoru, °C | 19,0 | 22,7 | 28,1 | 34,0 | 37,8 | 39,6 | 44,0 | 42,8 | 40,8 | 36,4 | 27,3 | 25,2 | 44,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık, °C | 7,6 | 9,4 | 14,0 | 19,7 | 25,4 | 31,1 | 35,3 | 35,3 | 31,1 | 24,2 | 16,1 | 9,8 | 21,5 |
| Ortalama sıcaklık, °C | 3,0 | 4,3 | 8,1 | 13,2 | 18,6 | 24,0 | 27,7 | 27,4 | 22,8 | 16,1 | 9,3 | 4,8 | 14,9 |
| Ortalama en düşük sıcaklık, °C | −0,8 | 0,0 | 3,0 | 7,3 | 11,8 | 17,0 | 21,1 | 20,9 | 16,2 | 10,0 | 4,4 | 1,0 | 9,3 |
| En düşük sıcaklık rekoru, °C | −17,5 | −15,6 | −11 | −4,3 | 2,5 | 4,5 | 10,6 | 12,1 | 3,4 | −2,8 | −9,7 | −15 | −17,5 |
| Ortalama yağış, mm | 96,6 | 84,0 | 73,5 | 53,4 | 32,7 | 6,7 | 2,5 | 2,2 | 5,8 | 36,2 | 63,0 | 96,1 | 552,7 |
| Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[20] | |||||||||||||
Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]
1927 yılı nüfus sayımında 214.499 olan il nüfusu geçen 70 yıl içerisinde %534 oranında artış göstermiştir. Bu artış oranı aynı dönem için Türkiye genelinde % 317 olmuştur. Gaziantep uzun yıllar dikkate alındığında Türkiye nüfus artış hızının çok üzerinde bir nüfus artışı göstermiştir. Bunun sebebi ise aşırı derecede göç almasıdır.[21] Şehirde yerli Türklerle beraber doğu ve güneydoğudan göç etmiş Kürtler yaşamaktadır. Az sayıda Arap da vardır. Bir de üniversite için gelmiş Afrika ve Çin kökenli insanlar vardır.
| Gaziantep il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir – Kır |
| 1965[22] | 511.026 | 19 |
%48 244.215
266.811 %52
|
|
| 1970[23] | 606.540 | 16 | %19 |
%54 330.082
276.458 %46
|
| 1975[24] | 715.939 | 15 | %18 |
%60 427.017
288.922 %40
|
| 1980[25] | 808.697 | 13 | %13 |
%63 512.745
295.952 %37
|
| 1985[26] | 966.490 | 12 | %20 |
%67 642.938
323.552 %33
|
| 1990[27] | 1.140.594 | 10 | %18 |
%72 821.127
319.467 %28
|
| 2000[28] | 1.285.249 | 11 | %13 |
%79 1.009.126
276.123 %21
|
| 2007[29] | 1.560.023 | 9 | %21 |
%86 1.342.518
217.505 %14
|
| 2008[30] | 1.612.223 | 8 | %3 |
%87 1.410.286
201.937 %13
|
| 2009[31] | 1.653.670 | 8 | %3 |
%88 1.454.097
199.573 %12
|
| 2010[32] | 1.700.763 | 8 | %3 |
%88 1.501.566
199.197 %12
|
| 2011[33] | 1.753.596 | 8 | %3 |
%89 1.556.149
197.447 %11
|
| 2012[34] | 1.799.558 | 8 | %3 |
%89 1.604.933
194.625 %11
|
| 2013[35] | 1.844.438 | 8 | %2 |
%100
%0
|
| 2014[36] | 1.889.466 | 8 | %2 |
%100
%0
|
| 2015[37] | 1.931.836 | 8 | %2 |
%100
%0
|
- İlçelerinin nüfusları
- Nizip = 136.365
- İslahiye = 65.869
- Nurdağı = 37.719
- Araban = 31.835
- Yavuzeli = 21.333
- Karkamış = 10.438
- Şahinbey = 845.528
- Şehitkâmil = 710.853
- Oğuzeli = 29.526
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep ile özdeşleşenantepfıstığı (Pistachio vera).
Gaziantep ulaşım olanakları ve liman kentlerine yakınlığı sebebiyle ekonomik açıdan Türkiye’nin en zengin kentlerindendir. Gaziantep’teki en önemli geçim kaynakları, tarım, hayvancılık, enerji kaynakları, el sanatları, sanayi veticarettir. Güneydoğu Anadolu Projesi’nin tamamlanması ile kentte tarımın daha gelişmesi planlanıyor.
Maden kaynakları açısından son derece fakir olan Gaziantep’te fosfat, manganez ve boksit çıkarılır.[38]
Tarım ve hayvancılık[değiştir | kaynağı değiştir]
| Gaziantep’teki Yaklaşık Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Türü ve Sayısı | |||
|---|---|---|---|
| Türü | Sayısı | ||
| Koyun | 130.000 | ||
| Keçi | 76.000 | ||
| Sığır | 15.000 | ||
| At | 5.000 | ||
| Eşek | 3.000 | ||
| Katır | 325 | ||
Gaziantep’in ekonomisinde tarım önemli bir yer tutmaktadır.
Tarım şehir ekonomisinde önemli bir yer tutuyor olmasına rağmen özellikle yaz aylarında yağış az olduğu için tarım gerektiği kadar gelişememiştir. Gaziantep’teki en önemli tarım ürünü antepfıstığıdır. Türkiye’deki antepfıstığı üretimin büyük bölümü ise Gaziantep’ten sağlanır. Öyle ki, 2007 yılında sadece Gaziantep’te 60.000 ton antepfıstığı üretilmiştir. Zaten antepfıstığı adını bu kentten almaktadır. HattaAntepfıstığı Araştırma Enstitüsü de Gaziantep’tedir.[39] Gaziantep’te antepfıstığı kadar zeytin ve üzüm de önemli tarım ürünlerindendir. Bu şekilde Gaziantep, tarımsal açıdan da çok gelişmiştir.
Tarım kadar olmasa da hayvancılık da Gaziantep ekonomisinde çok önemli bir yer tutar. İlde mera alanları çok olsa da verimsiz olduğu için kentte daha çok küçükbaş hayvan yetiştirilir. Kentte en çok yetiştirilen hayvan koyundur. Ancak verimli ırk olmadıkları için yeterince ürün elde edilememektedir. Kentten Arap ülkelerine çok sayıda canlı hayvan ihraç edilir.[38]
Sanayi ve ticaret[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep, sanayi ve ticarette çok gelişmiştir. Kentteki bütün gelişme özel sektörün çabaları ile oluşmuştur. Gaziantep’te Türkiye’nin en büyük sanayi sitesi bulunur.[40] Ayrıca Gaziantep, Türkiye’nin sanayi ve ticaretinde 5. sıradadır.[40][41] Yakın zamana kadar ticareti büyük ölçüde sınır kaçakçılığına dayanan Gaziantep, şimdi gelişmiş bir ticaret merkezi haline gelmiştir.[38] Gaziantep’teki en önemli sanayi dallarıpamuk ve akrilik iplik, halı, un, irmik, makarna, gıda maddeleri, bitkisel yağ, plastik, deterjan üretimi ve deri üretimidir.
Gaziantep’in ülke çapında ihracat payı %13’tür. Ayrıca kent, antepfıstığı üretim ve ihracatının %90’ı, kuruyemiş işleme ve ihracatının %85’ini, makarna işleme ve ihracatının %60’ını, pamuk ipliği imalat ve ihracatının %45’ini ve havlu imalat ve ihracatının %10’unu elinde tutmaktadır.
Ticaretin gelişmesi sonucu Gaziantep’te 3 büyük AVM bulunmaktadır. Bunlar SankoPark AVM, Prime Mall , Forum Gaziantep AVM’dir.
Madenler ve enerji kaynakları[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep, madenler bakımından çok zengin değildir. Bu yüzden de ilde madencilik yaygın bir uğraş değildir. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’ne (MTA) göre Gaziantep’te boksit, demir, dolomit, fosfat, gümüş, krom, maden kömürü, doğalgaz ve petrolbulunur[42]. Ancak sadece kum, kil ve taş çıkarılmaktadır.
İlde elektrik üretiminde en çok hidroelektrik enerjiden faydalanılmaktadır. Elektrik üretiminde Karkamış ve Birecik barajları bulunur. Su ısıtmak amacıyla ise güneş enerjisinden faydalanılmaktadır.
Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep baklavası
El sanatları[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep’te çok çeşitli el sanatları mevcuttur. Geçmişte Gaziantep’teki en yaygın el santları dericilik, bakırcılık, yemenicilik, kilimcilik, el işlemeciliği ve kuyumculuktur. Bunlardan el işlemeciliği, bakırcılık ve kilimcilik önemini hâlâ korumaktadır. Özelikle Gaziantep’in kendine özgü motifleri olan kilimleri ve bakır ürünleri çok meşhurdur. Gaziantep’e özgü kilim çeşitleri Baklava dilimleri, Habbap ayağı, Kuş Kanadı, Zincir Göbek, Dirsek göbek, Pençe Göbek, Çarkı felek, Parmak göbek ve Atom Göbek’tir.[43] Ayrıca hanımların hemen her evde yaptığı Antep işi, dantel ve örgü gibi başka el sanatları da mevcuttur.
Mutfak[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep’in çok zengin bir mutfağı toplamda 300 çeşide yakın yemeği vardır. Yemek çeşidi olarak da en çok yemek çeşidi ile Türkiye’de birinci sırayı alır.[kaynak belirtilmeli] Bu mutfak seneler boyunca çeşitli geleneklerin harmanlanmasıyla zenginleşmiştir. Antep mutfağı özellikle kebap ve et yemekleri ile meşhurdur. Alaca çorba, altı ezmeli kebap, arap köftesi, baklava, beyti, börk aşı, çağla aşı, cağırtlak kebap, doğrama, ekşili taraklı kebap, erik tavası, firik pilavı, kavurma, kuşbaşı kebap, küşneme, lahmacun, patlıcan kebabı, sarımsak kebabı, simit kebabı, soğan kebabı, şiveydiz, yuvarlama ve yeni dünya kebabı Gaziantep mutfağına özgü yemek ve tatlıların sadece çok azıdır.[44]
Gaziantep, 2015’te gastronomi dalında UNESCO’nun Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil edildi.[45]
Ağız[değiştir | kaynağı değiştir]
| Türkçe | Antepçe |
|---|---|
| kalın | galın |
| lezzet | /n’æz.zet/ |
| baklava | peklova |
| bugün | bööğn/ |
| gök | göv/ |
| dükkân | düven |
| bahçe | bahça |
| elbet | /h’el.bet/ |
| büyük | böyyyk |
| mevsim | /m’œʊ.sym/ |
| hamarat | /’a.ma.ɾat/ |
| buğday | buuda |
Güneydoğudaki birçok ilde olduğu gibi Gaziantep’in de kendine özgü bir ağzı vardır. Halk arasında “Antep ağzı” ya da “Antepçe” adıyla çağırılan bu konuşma şekli özellikle kırsal kesimde yaşayanlar ve yaşlılar arasında daha çok görülür. En belirgin özellikleri “r” ve “y” harflerinin söylenmemesi, “h” ve “k” harflerinin değişime uğraması ve
“-iyor” eki ile bâzı şahıs eklerinin yok olmasıdır.[46][47] Antep ağzından bazı örnekler yandaki tabloda yer alır.
Türküler ve halk oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep yöresine özgü çok çeşitli türküler vardır. Bu türküler kahramanlık, aşk, göç ve oyun türküleri ve ağıtlar olarak beşe ayırılabilir. Bu türkülerden Karayılan, Şirinnar, Allı Yemeni, Ezo Gelin,Bahçalarda Mor Meni, Evlerinde bir İpekten halı var, Bahçalarda Zerdali, Emmoğlu ve Deriko sadece çok az bir kısmıdır.[48]
Gaziantep, halk oyunları yönünden de çok zengindir. Bu oyunlar ise ağır halaylar, oynak halaylar ve mizanseli oyunlar olarak üçe ayrılır.
Tarihî yerler ve müzeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep Kalesi kenti izleyen bir tepeye kuruludur.
Tarihi şehirden bir görünüm.
Kentin tam merkezinde tarihî Gaziantep Kalesi yer alır. Kalenin güneyinde tarihî Naib Hamamı bulunmaktadır.[49] Kalenin kuzeyinde ise çok sayıda tarihî han (Bayaz Han, Büdeyri Hanı ve Şire Han gibi) bulunmaktadır. Hanların kuzeyinde bakır işlemeleriyle ünlü tarihî Bakırcılar Çarşısı yer alır. İlde Boyacı Camii, Kurtuluş Camii ve Şirvan Camii gibi çok sayıda tarihî cami yer alır. Bey Mahallesi’nde ise tarihi Antep evleri yer alır. İldeki görülecek bir diğer yer ise Aziz Bedros Kilisesi’dir. Bu cümleden önce adı geçen bütün yerler ödüllü “Kültür Yolu Projesi” adı altında restore edilmiştir.[50] Gaziantep sınırları içerisindekiZeugma ile Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi, UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunmaktadır.[51]
Gaziantep, ilinde çok sayıda müze vardır. Yapılmakta olan müzelerle beraber Gaziantep tam bir müzeler kenti olacaktır. Aşağıda Gaziantep’teki müzelerin bir listesi yer almaktadır.
- Gaziantep Arkeoloji Müzesi
- Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi
- Şahinbey Savaş Müzesi[52]
- Medusa Cam Müzesi[53]
- Hasan Süzer Etnografya Müzesi
- Zeugma Mozaik Müzesi[54]
Parklar ve bahçeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye’nin en büyük dünyanın ise 4. büyük hayvanat bahçesi olanGaziantep Hayvanat Bahçesi.
Türkiye’nin en büyük açık hava parkı olan Yüzüncü Yıl Parkındangörünüm. Gaziantep Ulu Camii(kuzeyde).
Gaziantep birçok park ve mesire yerine ev sahipliği yapar. Yeşilvadi Parkı, Türkiye’nin en büyük parkıdır ve şehrin güney sınırının tamamını kaplar.. Ayrıca 100. Yıl Parkı, Celal Doğan Parkı, Anneler Parkı, Masal Parkı ve Hayri Tütüncüler bunlardan birkaçıdır.[55] Ayrıca kentte Harikalar Diyarı[56] gibi eğlence yerlerinin sayısı hiç de az değildir. Ayrıca Gaziantep’te Türkiye’nin en büyük hayvanat bahçesi olan Gaziantep Hayvanat Bahçesi bulunur. Bu hayvanat bahçesi Orta Doğu ve Balkanlar’ın en büyük, dünyanın ise 3. en büyük hayvanat bahçesidir.Türkiye de müze bakımından zenginlik sıralamasında 5. sıradadır.[57] Gaziantep’te gezilecek diğer yerlere planetaryum[58]ve botanik bahçesi ve müzeleri örnek verilebilir.
Spor[değiştir | kaynağı değiştir]
1974’den bu yana spor etkinlikleri ve kutlamalarının yapıldığı şehrin tek stadyumu Kâmil Ocak Stadyumu’dur.
Gaziantep’te çok çeşitli spor aktiviteleri yapılmaktadır. Bunlar futbol, basketbol, voleybol, hentbol, tenis, yüzme, boks, karete, judo, tekvando, güreş ve dağcılıktir.[59]
- Futbol
Gaziantep’te en çok rağbet görülen spor, diğer çoğu ildeki gibi futboldur.[60] Gaziantep’te amatör takımlar dışında 2 futbol takımı yer alır. Bunlardan Gaziantepspor, Türkiye’de Spor Toto Süper Lig’de oynayan 18 takımdan biridir.Gaziantep Büyükşehir Belediyespor ise PTT 1.Lig’de oynamaktadır. Bu iki takım da 16.981 kişilik kapasitesi ve gece aydınlatması olan Kamil Ocak Stadyumu’nu kullanmaktadır.[61] Ayrıca stadın bir koşu parkuru da bulunmaktadır.[62] 33.000 kişi kapasiteli Gaziantep Arena, 2016-17 sezonunda hizmete girecektir.[63]
- Basketbol
Royal Halı Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, 2007 yılında kurulmuş olup çok çabuk bir şekilde başarıları yakalamış ve istikrarlı bir şekilde 2011-2012 sezonunda tarihinde ilk kez Beko Basketbol Ligi’ne yükselmiştir. 2012-2013 sezonundan itibaren mücadelesini Beko Basketbol Ligi’nde sürdürecektir. Takım maçlarını Karataş Spor Salonu’nda oynamaktadır.
- Yüzme
Yüzmede Şehitkamil Belediyesi’nin yaptırdığı Alleben Yüzme Havuzu’nda 3 kulüp çalışmalarını sürdürmektedir. Bunlar; Şehitkamil Belediyespor , Şehitkamil Bahçelievler Yıldızspor ve Gazispor’dur.Gaziantep’te Paletli Yüzme’de birçok millî takım derecesi ve rekoruna sahip sporcular vardır.[kaynak belirtilmeli] Her yıl Mayıs ayında Geleneksel Alleben Su Sporları Şenlikleri düzenlenmektedir. 2013 yılında başlayan şenliklere Türkiye’nin her yerinden yüzme takımları katılmaktadır. Okullarası 2015 Türkiye Grup Yarışmaları’na 3 takım göndermiştir.
Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep’de bir alışveriş merkezi.
Kamil Ocak Stadyumu
- Belediye başkanları
| Gaziantep belediye başkanları[64] | |||
|---|---|---|---|
| Belediye Başkanı | Görev süresi | ||
| Fatma Şahin | 2014-günümüz | ||
| Dr. Asım Güzelbey | 2004 – 2014 | ||
| Celal Doğan | 1989-2004 | ||
| Ömer Arpacıoğlu | 1984-1989 | ||
| Ahmet Turan Ertuğ | 1980-1984 | ||
| Esat Kaya Turgay | 1973-1980 | ||
| İbrahim Tevfik Kutlar | 1963-1968 | ||
| Mehmet Ali Kayaalp | (1922 – 1924)-(1927 – 1930)[65] | ||
- Valiler
| Gaziantep valileri[66] | |||
|---|---|---|---|
| Vali | Görev süresi | ||
| Ali Yerlikaya | 2015 – günümüz | ||
| Erdal Ata | 2011 – 2015 | ||
| Süleyman Kamçı | 2006 – 2011 | ||
| Mehmet Lütfullah Bilgin | 2003-2006 | ||
| Erhan Tanju | 2000-2003 | ||
| Muammer Güler | 1994-2000 | ||
| Recep Birsin Özen | 1992-1994 | ||
| Erhan Tanju | 1991-1992 | ||
Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep Üniversitesi.
Cumhuriyetin ilk yıllarında ildeki okuma yazma oranı %8’di. Şimdi ise ildeki okur yazarlık oranı %90’ı aşmıştır.[67] İlde çok sayıda okul bulunmaktadır. 1988 yılında ilde 6’sı özel 162 ilköğretim okulu, 5’i özel 14 genel lise, 19 mesleki ve teknik lise, 3 fen lisesi, 2 halk eğtim okulu, 2 çıraklık eğitim merkezi, 1 eğitim araçları donatım merkezi, 1 rehberlik ve araştırma merkezi ve 1 sağlık eğitim merkezi bulunmaktadır. Ayrıca 27 özel kurs ve 1 öğretmenler evi bulunmaktadır.
Ayrıca Gaziantep’te şu an 4 tane üniversite bulunmaktadır. Bunlar Gaziantep Üniversitesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Zirve Üniversitesi ve Sanko Üniversitesidir.[68] Gaziantep Üniversitesi, Kilis ili ve Nizip ve Oğuzeli ilçelerine de yayılarak 17 fakülte, 12 yüksekokul, Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı, 12 enstitü ve 9 meslek yüksekokuluna sahiptir.[69] Sanko üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi ile eğitim-öğretime 2014-2015 eğitim yılında başlayacaktır.
Gaziantep’te 3 adet kütüphane vardır. Bunlar Gaziantep İl Halk Kütüphanesi, Şahinbey İlçe Halk Kütüphanesi ve Şehitkamil Bilgi Yılı İlçe Halk Kütüphanesi’dir.[70]
Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
Gaziantep, Anadolu ile Mezopotamya arasında yer aldığı için tarih boyunca hep ticaret yolları üzerinde yer almıştır. Bunlardan en önemlisi İpek Yolu’dur. Bu sebepten dolayı ilde kara ve hava ulaşımı çok gelişmiştir. Gaziantep’in denize kıyısı olmadığı için kentte deniz ulaşımı yapılamamaktadır. En yakın liman kenti İskenderun’dur.
- Kara ulaşımı
Gaziantep, tarih boyunca önemli ticaret yolları üzerinde olduğu için kara ulaşımında da çok gelişmiştir. Özellikle Avrupa’dan Asya ve Afrika’ya geçişi sağlayan E-24 otoyolu, kentin gelişiminde önemli rol oynar. Ancak ildeki en önemli yol Gaziantep-Adana-Tarsus Otoyolu’dur. Gaziantep Çevre Yolu ise hâlâ inşaat hâlindedir.[71]
Gaziantep kentinden her gün Adana, Ankara, Birecik, Elâzığ, İstanbul, Kahramanmaraş, Karkamış, Malatya, Nizip, Nusaybin ve Osmaniye’ye demiryolu seferleri yapılır. 1954 yılında hizmete giren gar, hâlâ ulaşımda önemli bir yere sahiptir. Başka bir terminal ise 2001 yılında hizmete açılmıştır.[71]
Kentte halk ve belediye otobüsleri, dolmuş ve taksiyle ulaşım yapmak mümkündür.[72]
| Gaziantep’e önemli kentlerden karayolu mesafeleri | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Şehir | İstanbul | Ankara | İzmir | Adana | Bursa | Antalya | Konya | Samsun | Mersin | Kayseri | Diyarbakır | Kahramanmaraş | Van | ||||||
| Uzaklık (km) | 1152 | 673 | 1106 | 206 | 1043 | 764 | 562 | 684 | 302 | 353 | 313 | 84 | 690 | ||||||
| Karayolları Genel Müdürlüğü[73] | |||||||||||||||||||
- Demiryolu
Gaziantep’te raylı ulaşımda oldukça gelişmiştir, kent merkezinde ulaşım gelişmiş tramvay ağı ile sağlanmatadır. Gaziantep’te şu anda işleyen 3 tane tramvay hattı bulunmaktadır, 1.etap Gar-Üniversite hattının yapımı 2008 yılında başlamış,2010 senesinin haziran ayında hizmete girmiştir,daha sonra 2.etap Karataş hattı yapılmış ve 3.etap İbrahimli hattı da yapılıp, bu sene İbrahimli hattı hizmete girmiştir.
- Hava ulaşımı
Gaziantep, hava ulaşımı bakımından da çok gelişmiştir. Kentte Gaziantep Oğuzeli Havalimanı adında uluslararası havalimanı bulunmaktadır. Hava alanı şehirden yaklaşık 20 km. uzaktadır.[74] Her gün İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya’ya tarifeli uçak seferleri yapılmakla beraber, diğer illere de Ankara bağlantılı uçak seferleri yapılmaktadır. Ayrıca Almanya’ya direkt uçuşlar vardır.[75]
