Niğde ÇATI, Niğde ÇATI YAPIMI, Niğde çatı tamiri, Niğde çatı aktarma, Niğde çatı fiyatları, Niğde çatı firmaları,
Niğde çatı firması, Niğde çatı ustası, Niğde çatı ustaları, Niğde çatı yapımı ustası, Niğde çatı tamir ustası, Niğde çatı montaj,
Niğde membran çatı, Niğde şıngıl çatı, Niğde kiremit çatı, Niğde pergole çatı, Niğde sundurma çatı, Niğde teras çatı,
Niğde ahşap çatı, Niğde demir çatı, Niğde profil çatı, Niğde çatı izolasyon, Niğde çatı firması,
UYGUN Çatı Kiremit aktarma Ustası
Önce Bölgeye uygulanacak çalışma için Niğde ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI Alanında uzman ustalarımız keşif yaparak proje hazırlarlar.Niğde ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI ustalarımız Analiz yapılan bölgeye gerekli duyulan malzemeyi saptarlar.
Niğde ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI çalışma yapılacak alanlarda nelere ve İhtiyaç duyulduğu müşteriye paylaşılır,Niğde Kiremit çattı ustalarımız Tarafından Uygulamaya konulur.
Öncelik olarak Niğde geneline tüm bölgelerine Türkiye Geneline Niğde ilinde ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI uygulamaları Niğde ÇAtı Aktarma Çatı Yapımı USTASI sistemleri profesyonel Niğde çatı ustalarımız tarafında güven ve kalite ilkelerini siz değerli müşterilerinine en ekonomik fiyatlar ile sunmaktadır.Niğde Kiremit Çatı Ustalarımız Türkiye genelinede hizmet vermektedirler.BİZE ULAŞIN
Talep oluşturmak için bize ulaşın. 0530 153 78 60
Niğde (il)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Niğde (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Niğde
— İl —
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge İç Anadolu
Yönetim
– Vali Ertan Peynircioğlu[1]
Yüzölçümü
– Toplam 7.312 km2 (2.823,2 mi2)
Rakım 1.229 m (4.032 ft)
Nüfus (2015)[2]
– Toplam 343.898
– Yoğunluk 23,20/km² (60,1/sq mi)
– Kır 158.114
– Şehir 185.784
Zaman dilimi UDAZD (+3)
İl alan kodu 388
İl plaka kodu 51
İnternet sitesi: nigde.gov.tr
Niğde, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesinin güneydoğusunda ve Kapadokya bölgesinde yer alan merkezi Niğde kenti olan idari birimdir. Rakımı 1.229 m olan Niğde ilinin 2016 nüfusu 346.114’tür. Aksaray, Nevşehir, Kayseri ve Konya illerine komşu olan Niğde, güneyde Bolkar Dağları ile Mersin ilinden, güneydoğu ve doğudan Aladağlar’ın oluşturduğu doğal sınırlar ile de Adana ilinden ayrılır. Çamardı ve Ulukışla ilçeleri Akdeniz bölgesinde kalmaktadır.
Termal kaynakları, ören yerleri, zengin tarihi dokusu, doğal güzellikleri, dağ ve kış turizm olanakları kenti turizm merkezi yapan önemli unsurlardır.
Halkın esas geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Elma ağacı sayısında Niğde ili ülke sıralamasında ilk sırada yer alır. Ülke genelinde patates üretiminin ise % 25’lik bölümü bu ilde üretilir. Ancak Niğde Merkez Organize Sanayi, Bor Deri Organize Sanayi, halı fabrikası ve diğer küçük sanayi kolları Niğde halkı için önemli istihdam alanlarıdır. Geleneksel el sanatları bakımından Niğde önemli bir ildir. Niğde ilinde üretilen halılar dünyanın birçok ülkesinde müşteri bulmaktadır.
İçindekiler [gizle]
1 Tarihçe
1.1 İlk dönemler
1.2 Osmanlı Devleti
1.3 Milli Mücadele dönemi
1.4 Cumhuriyet donemi
2 İlçeleri
3 Nüfus
4 Coğrafya
4.1 Konum
4.2 Dağlar
4.3 Ovalar
4.4 Akarsular
4.5 Göller
4.6 İklim
5 Ekonomi
5.1 Termal
5.2 Tarım
5.3 Hayvancılık
5.4 Ormancılık
5.5 Mâdencilik
5.6 Sanâyi
5.7 Ulaşım
5.8 Niğde Gazozu
6 Turizm
6.1 Niğde Etnografya ve Arkeoloji Müzesi
6.2 Türkler öncesi eserler
6.2.1 Tyana Harabeleri
6.2.2 Göllüdağ Harabeleri
6.2.3 Kaya Kilise ve Manastırlar
6.2.4 Tyana Su Kemerleri
6.2.5 Roma Havuzu
6.2.6 Eski Gümüşler Manastırı
6.3 Selçuklu ve Anadolu Beylikleri eserleri
6.3.1 Niğde Kalesi
6.3.2 Alâaddin Camii
6.3.3 Sungur Bey Câmii ve Türbesi
6.3.4 Şah Mescidi
6.3.5 Hanım Camii
6.3.6 Ulu Cami (Bor)
6.3.7 Ak Medrese
6.3.8 Hüdâvend Hatun Türbesi
6.3.9 Gündoğdu Türbesi
6.3.10 Sungurbey Kütüphanesi
6.4 Osmanlı Devleti eserleri
6.4.1 Paşa Camii
6.4.2 Öküz Mehmet Paşa Kervansarayı
6.4.3 Dışarı Camii
6.4.4 Nigde Kalesi Saat Kulesi
6.4.5 Kiliseler
6.5 Doğal turistik yerler
6.5.1 Demirkazık Tepesi
6.5.2 Köşk
6.5.3 Keten Çimeni
6.5.4 Değirmenli Damlataş Mağarası
6.5.5 Çiftehan Kaplıcaları
7 Kültür
7.1 Mahallî Kıyâfet
7.2 Mahallî Oyunlar
7.3 Niğde yemekleri
7.3.1 Tatlılar
7.4 Şive
8 Kronoloji
9 Kaynaklar
10 Dış bağlantılar
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde İli’nin en eski adının Nahita ya da Nakita olduğu öne sürülmektedir. Bu ada ilk kez İbn Bidi’de rastlanmıştır.
Nakida adı kimi zaman Nekide olarak da kullanılmış, 14. yüzyılda aynı sözcük arap harfleriyle Nîkde, daha sonrada nîkde olarak okunacak biçimde yazılmıştır. Cumhuriyet’ten sonra bu ad, Niğde’ye dönüştürülmüştür.
İlk dönemler[değiştir | kaynağı değiştir]
Roma devri eseri Gümüşler Manastırında Gülümseyen Meryem Ana
Niğde’nin antik tarihine ait bilgileri bölgede yapılan Bahçeli Köşk Höyüğü, Altunhisar Pınarbaşı Höyüğü, Çamardı Cellaler Höyüğü, Güllüdağ Örenye ve Divaralı Höyüğü kazılarından elde edebiliyoruz. Bu bilgilere dayanarak Niğde Tarihi MÖ 7000-5500’lü yıllardan itibaren başlatmamız mümkün olabilmektedir.
Niğde yöresi, Hititlerin döneminde Tabal Konfederasyonu içinde bulunması nedeniyle, Tabal Toprakları diye anılıyordu. Tabal’ın geç Hititler dönemi merkezi Tuvanuva’da (Tyana) bugünkü Kemerhisar’dı.
Osmanlı Devleti[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde ili merkez ilçesinin eski bir görünümü
19. yüzyılda Niğde sancağı olaysı bir siyasal yaşam geçirmiş İç Anadolu’da daha çok kuzeyde etkili olan yerel ayaklanmalar’dan zarar görmemiştir.
Ürgüp’ün Muşkara adlı köyünden çıkıp Osmanlı devletine sadrazam olan Nevşehirli Damat İbrahim Paşa doğum yerine ve çevresine bayındırlaştırıken Niğde kalelerinin muhafızlarına ait haklarıda Nevşehir’e verdi. Böylece yörede ağırlık Ürgüp ve Nevşehir’e doğru kaydı.
Niğde yöresi, Osmanlı Devleti’nin klasik döneminde eyaleti Karaman Nevşehir Livası içinde yer almaktaydı. Niğde 1849’da sancak merkezi oldu. 1860’da Niğde’nin 6 kazası vardı: Merkez, Kırşehir, Ürgüp, Nevşehir, Aksaray ve Yahyalı. 1867’de vilayet nizam namesinde de Niğde, Konya Vilayeti’ne bağlı bir sancak gözükmektedir. Konya Vilayetinin Niğde’den başka bir Konya Merkez İçel, Hamidabad (Isparta) ve Tekke (Antalya) olmak üzere toplam 5 sancağı vardı. Niğde sancağının toplam 5 kazası ise Niğde Merkez kaza , Nevşehir, Kırşehir, Ürgüp (Nahiye olan Yahyalı Ürgüp’e bağlıydı) ve Aksaray’dan oluşmaktaydı.
1877’deki kayıtlarda Niğde Sancağı’nın 1867 deki durumunu koruduğu görülüyor. Bu dönemde Niğde sancağının ‘da kaza sayısında bir değişikli olmamakla birlikte Kırşehir’in yerine Bor kazasını sancağa bağlandığı görülmektedir.
Niğde Sancağı, 1892 ve 1903 te yine Konya Vilayetine bağlı kaldı.Ne varki sancağın toplam kaza sayısı 5’ten 8’e yükseldi. Bu kazalar şunlardır: 1- Niğde Merkez Kaza 2-Bor 3- Nevşehir 4- Ürgüp 5- Aksaray 6-Maden( Çamardı) 7-Şücaeddin(Ulukışla) 8-Arapsun (Gülşehir)
Niğde İkinci Meşrutiyetten sonra bağımsız sancak durumuna getirildi. Bu dönemde Niğde ,bağımsız sancağın kazaları Maden dışında aynı kaldı.
Milli Mücadele dönemi[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde Milli Mücadele yılarının oldukça dingin illerindedi. Yöre yabancı güçlerinin işgaline uğramadığı gibi, bir iki cılız gösterinin, Kuva-i Milliye karşıtı güçlü bir eylemede tanık olmamıştı.Yöredeki başlıca askeri etkinlik Adana Kuva-i Milliysi’ne verilen lojistik destekle sınırlıydı. İlçelerden Ulukışla’da ise Fransızlar işgal teşebbüsünde bulunmuş ama yerel örgüt tarafından püskürtülmüşlerdir.
30 Ekim 1918 Mondoros Mütarekesi günlerinde Niğde aynı adlı bağımsız sancağın merkeziydi. Merkez kaza ile birlikte 7 kazası vardı. Bunlar: Aksaray, Bor ve Ulukışla ile bu gün Nevşehir İline bağlı olan Gülşehir (Arapsun) Nevşehir ve Ürgüp idi. Toplam nüfusu 290.000 dolayında olan sancağın nüfusça en büyük 2 kazası Merkez kaza ile Aksaray’dı.
Cumhuriyet donemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde Kale Parkından Niğde ili merkez ilçesinin batı kesiminin görünümü (sağda Saat Kulesi görünmektedir)
Cumhuriyetin İlanı ile Niğde Konya Vilayetinden ayrılarak müstakil vilayet statüsüne kavuşması en önemli gelişmedir.
Milli mücadele ile başlayarak, Cumhuriyetle devam eden dönem ve istikrar bütün Türkiye’de gibi Niğde’de bayındırlık, eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel alanlarda büyük gelişmeleri beraberinde getirmiştir.
Atatürk ve onun kurduğu Cumhuriyeti gönülden benimseyen, her zaman onun devamını destekleyen ve desteğinin devam ettiren illerin başında gelen Niğde ili, Cumhuriyetin ilanın top atışıyla kutlayan ilk ilidir.
1923 yılında Niğde il olarak cumhuriyet idaresine bağlanmıştır. Nevşehir İlçesi 1954’de il olarak Niğde’den ayrılmıştır. Aksaray ilçesi 15.06.1989 gün ve 3578 sayılı kanun ile Niğde’den ayrılarak il statüsü kazanmıştır. Aynı kanunla Çiftlik ve Altunhisar bucakları da ilçe statüsü alarak Niğde iline bağlanmıştır.
1992 yılında, daha önce Selçuk Üniversitesine bağlı, Niğde’deki fakültelerin ayrılmasıyla Niğde Üniversitesi kurulmuştur.
İlçeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde’nin Çamardı ilçesinden bir görünüm
Niğde ili 6 ilçe’den oluşmaktadır.
Altunhisar
Bor
Çamardı
Çiftlik
Niğde (merkez ilçe)
Ulukışla
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir – Kır
1965[3] 362.444 38
%19 69.956292.488 %81
1970[4] 408.441 37 %13Dark Green Arrow Up.svg
%21 85.772322.669 %79
1975[5] 463.121 37 %13Dark Green Arrow Up.svg
%24 109.094354.027 %76
1980[6] 512.071 34 %11Dark Green Arrow Up.svg
%27 140.415371.656 %73
1985[7] 560.386 34 %9Dark Green Arrow Up.svg
%31 172.556387.830 %69
1990[8] 305.861 56 -%45Red Arrow Down.svg
%32 97.286208.575 %68
2000[9] 348.081 55 %14Dark Green Arrow Up.svg
%36 126.812221.269 %64
2007[10] 331.677 53 -%5Red Arrow Down.svg
%45 149.696181.981 %55
2008[11] 338.447 51 %2Dark Green Arrow Up.svg
%45 151.924186.523 %55
2009[12] 339.921 51 %0Dark Green Arrow Up.svg
%47 158.398181.523 %53
2010[13] 337.931 53 -%1Red Arrow Down.svg
%48 163.237174.694 %52
2011[14] 337.553 54 -%0Red Arrow Down.svg
%50 168.596168.957 %50
2012[15] 340.270 54 %1Dark Green Arrow Up.svg
%51 173.480166.790 %49
2013[16] 343.658 53 %1Dark Green Arrow Up.svg
%53 182.097161.561 %47
2014[17] 343.898 53 %0Dark Green Arrow Up.svg
%54 185.784158.114 %46
2015[18] 346.114 54 %1Dark Green Arrow Up.svg
%55 189.670156.444 %45
2011 ADNKS verilerine dayanarak Niğde ilinin ilçelerine göre nüfus dağılımı ise şu şekildedir[19]:
İlçe İlçe merkezinin nüfusu Belde ve köylerin nüfusu Toplam nüfusu
Merkez İlçe 114.376 83.712 198.088
Altunhisar 2.909 11.572 14.481
Bor 39.309 21.095 60.404
Çamardı 3.409 11.330 14.739
Çiftlik 3.373 25.629 29.002
Ulukışla 5.220 15.619 20.839
TOPLAM 168.596 168.957 337.553
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Konum[değiştir | kaynağı değiştir]
Compass rose pale.svg Aksaray Nevşehir Kayseri
g t d
Compass rose pale.svg
Konya Kuzey Kayseri
Batı Niğde Doğu
Güney
Konya Mersin Adana
Niğde İç Anadolu bölgesi ‘nin güney doğusundadir. Üç tarafı Toroslar’ın genç kıvrım dağları ile çevrilidir. Güneyi Orta Toroslar içerisinde yer alan Bolkarlar ve Aladağlar’ ın kuzeye doğru kıvrımlanarak sokuldukları alan ile batısı ise Konya ovası ile birleşik Emen ovası sınırlanır. Matematiksel olarak 37 derece 25 dakika güney (S), 38 derece 58 dakika kuzey (N) paralelleri ile; 33 derece 10 dakika batı (W) ve 35 derece 25 dakika doğu (E) meridyenleri arasında yer alır.
Kuzeybatıda Aksaray, kuzeyde Nevşehir, kuzeydoğuda Kayseri, batı ve güneybatıda Konya illeri ile komşu olan Niğde ili, güneyde Bolkar dağları ile Mersin, güneydoğu ve doğuda Aladağlar’ın oluşturduğu doğal sınırlar ile Adana illerinden ayrılır.
Bu sınırlar içinde yaklaşık 779,522 hm² yüzölçümüne sahiptir. Kuzeyde Misli Ovası ve güneyde Bor Ovası bir kenara bırakıldığında, son derece yüksek, dağlık ve akarsularca yarılmış arızalı bir görünüme sahiptir. Deniz seviyesinden olan yükselti Bor Ovası’nda 1000 metreyi bulurken, bu değer Misli Ovası kuzeyinde 1350 metreye ulaşır.
İlin güneybatısıAladağlar ile sınırlanmıştır.
Dağlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Aladağlar’da Demirkazık Tepesi (3756 m) en yüksek noktadır.
Niğde’ye yüksek bir görünüm kazandıran yüksek dağlık ve tepelikleri, oluşum ve gelişimleri itibariyle üç grupta değerlendirilebilir.
Orta Torosları oluşturan ve Bolkar Dağları kuzeydoğu uzantıları ile,Aladağlar’ın güneybatı uzantıları arasında bulunan Ecemiş Koridoru ile birbirinden ayrılırlar. Bolkar Dağları’nda Medetsiz Tepesi (3524 m) ve Aladağlar’da Demirkazık Tepesi (3756 m) en yüksek noktaları oluştururlar.
İç Anadolu volkanizması içinde Aksaray ile Niğde arasında yer alan Hasandağı (3268 m), Keçeboyduran (2727 m), Niğde’nin yaslandığı Melendiz Dağı (2936 m) ve kuzeybatıda Göllüdağ (2143 m) başlıca volkanik dağlardır.
Ovalık alanların ortasında yükselen flüvial erozyon ile çevresinin aşındırılması sonucunda tek başına yüksek bir görünüm sunan farklı aşınma ile oluşan Misli ovası’nda görülen yassı Tumba tepe , Yumru tepe farklı aşınılma oluşup, Bor ovası Çukurkuyu – Altunhisar hattının bastısında görülen tepelikler volkanik kökenli olurken ; Karahöyük , Köşkhöyük , Kınıkören höyüğü, Misli ovasında Höyükhan höyüğü de tepelik alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ovalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde’de meyvecilik ve elma bahceleri yaygındır. Çamardı-Pozantı yolu üzerindeki bahçeler
Niğde İlinin kuzeydoğusunda geniş yer kaplayan Misli Ovası ile, güneybatıda yer alan Bor Ovası iki büyük birimi oluşturur. Her iki ova içinde Niğde merkezinin yer aldığı kuzeydoğu- güneybatı doğrultulu bir depresyonla birbirlerine bağlanır. Tektonik çöküntü ile oluşan bu ovalar, önce volkanik alanlardan çıkan piroklastik metaryellerle sonradan dağlık alanlardan gelen alüvial dolgularla doldurularak, alüviel dolgu ovaları olarak karşımıza çıkmaktadır. Pleistosen’den itibaren akarsularca yarılan bu alanlar, dağlık alanların kenar kesimlerinde plato karakterini almıştır. Kenarlarında geniş alanlar boyunca uzanan birikinti koni ve yelpazeleri dikkat çekicidir.
Kuzeybatıda Melendiz Dağı ve Göllüdağ ile çevrili olan Melendiz Ovası, geriye aşınılma batıdan bölgeye sokulan Melendiz suyu ve kolları ile yarılarak boşaltılmış geniş bir düzlük alandır.
Diğer taraftan dağlık alanlar arasında akarsu vadileri boyunca uzanan akarsu boyu ovaları da görülmektedir. Güneyde Tabur Dağı önlerinde bulunan Kılan Ovası, doğuda Hanağzı dere boyunca uzanan ova ile Kemerhisar güneyindeki Ovacık Ovası başlıcalarıdır.
Akarsular[değiştir | kaynağı değiştir] Karasu Deresi, Çiftehan çayı, Ecemiş Suyu, Uluırmak başlıca ana akarsuları oluştururlar.
Karasu : Aktaş yakınlarından doğarak, kuzey-güney doğrultusunda uzanırken Gümüşler’den Kereci Deresi ni, Niğde Şehir merkezini geçtikten sonra uzantı deresi ni alır. Yer altı ve kaynak sularıylada beslenen Karasu’da Bor ovasında kaybolur. Üzerinde Akaya barajı yer alır.
Çiftehan Çayı: Seyhan Nehri’nin kollarından biri olan Çiftehan Çayı, Adana – Ankara karayolu ve demiryolunun kenarından akarak ili terk etmektedir. Çaya Torosların eteklerinden yüzeye çıkan Şekerpınarı kaynak suyu ve birçok dere katkida bulunur. Bunlardan bazılarının suları yazın tamamen kurur. Çay bir süre sonra Ömerli ve Kırkgeçit derelerini bünyesine alarak Çakıt Suyu adını alır.
Çakıt Suyu Ulukışla Pozantı arasında Çakıt Vadisi’ni meydana getirerek Orta Toros Dağları’nı kuzey – güney doğrultusunda yarmıştır.
Ecemiş Suyu: Kaynağını Aladağ‘dan alır. Kuzeydoğu –Güneybatı doğrultusunda ilerlerken, Çamardı yakınlarında İçkuyu Deresini alarak Yelatan Güneyinde İl sınırlarından çıkarak, Seyhan kolu Güngör Deresine karışır.
Uluırmak: Melendiz dağlarında doğduktan sonra, Asmasız ve Ramat kısımlarından gelen kaynak suları ile beslenir. Çiftlik ve Melendiz Ovasını geçerek Ihlara Vadisine ulaşır.
Göller[değiştir | kaynağı değiştir]
Niğde’de karasal iklim bitki örtüsü hakimdir. Melendiz Dağı’nda geven bitki örtüsü
Niğde ilindeki, göller bakımından zengin olmamakla birlikte oluşum ve gelişimleri birbirinde farklı göllere de sahiptir.
Aladağlar ve Bolkarlar üzerinde buzul aşılımıyla oluşmuş sirk gölleri yer almaktadır. Akgöl, Alagöl, Çinigöl, Yedi Göller, Karagöl başlıcalarıdır. Hasandağı, Göllüdağ üzerinde volkanik krater gölleri yer alırken kuzeydeki Narlıgöl ise volkanik çöküntü maar gölü olarak oluşturulmuştur. Narlıgöl yer altından sıcak su kaynaklarıyla beslenmesi nedeniyle minarelce zengin, suları acı bir göldür.
Diğer taraftan akarsu yatakları önünde sulama amacıyla inşa edilen setlerin gerisinde da suların toplanmasıyla baraj göller oluşmuştur. Melendiz Dağlarından gelen Kırkpınar ve Baldıra dereleriyle beslenen Gebere Barajı 1939 -1941 yılları arasında inşa edilmiş. Gümüşler Barajı’na, hemen gerisindeki dağlık alanlarda inen sular toplandığı içinde bol miktarda aynalı sazan balığı yaşamaktadır. Karasunun aşağı mecrası üzerine kurulu olan Akkaya Barajı, Koyunlu, Dikilitaş, Azatlı, Hacıbeyli ve Murtaza Gölleri de sulama amacıyla yapılmış diğer göllerdir.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
İklim diyagramı: Niğde
O Ş M N M H T A E E K A
30.7 5-5
29.5 6-4
32.7 110
47 175
44.8 218
25.6 2612
5.2 2915
4.5 2915
8.1 2611
29.1 206
33.5 131
39 7-3
sıcaklık (°C) • yağış (mm)
kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü
Niğde’de Orta Anadolu’nun tipik kara iklimi görülür. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yağışların kar hali kışın, yağmur haline ise ilkbaharda rastlanmaktadır.
Sıcaklık: En sıcak ay ortalaması temmuz ayına, en soğuk ay ortalaması ise ocak ayına rastlanır. Gerek mevsimler arasındaki sıcaklık farkı, gerekse gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı, kara ikliminin en karakteristik örneğidir.
Niğde’de yapılan gözlemlere göre en yüksek ortalama sıcaklık 29,4 derece ile Temmuz ayına, en düşük ortalama sıcaklık ise -4,6 derece ile Ocak ayına rastlar.
Yağışlar: Niğde de yıllık yağış ortalaması 330 mm’dir. Yağışın en fazla olduğu ay ortalam 47 mm ile nisan, en az olduğu ay ise ortalama 4,5 mm ile Ağustos ayıdır.
Nemlilik: Niğde de ortalama nispi nem %56’dır. Nemin en fazla olduğu ay %80 ile şubat, en düşük ay %28 ile ağustos ayıdır.
[gizle]Nuvola apps kweather.svg Niğde iklimi Weather-rain-thunderstorm.svgAylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl
En yüksek sıcaklık rekoru, °C 18,6 19,6 26,2 30,8 32 34 37,8 37,8 34,6 30,6 23,5 20,9 37,8
Ortalama en yüksek sıcaklık, °C 4,6 6,1 11,2 16,7 21,3 25,7 29,4 29,3 25,7 19,6 12,5 6,7 17,4
Ortalama sıcaklık, °C −0,5 0,8 5,3 10,6 15,1 19,4 22,8 22,3 17,9 12,1 5,9 1,3 12,1
Ortalama en düşük sıcaklık, °C −-4,6 −3,6 0,1 4,7 8,4 12,0 15 14,6 10,5 6,1 1 −2,8 5,1
En düşük sıcaklık rekoru, °C −21,7 −24,2 −23,9 −6,9 −0,3 3,8 7,1 6,9 1,7 −5,2 −14,7 −20,6 −24,2
Ortalama yağış, mm 30,7 29,5 32,7 47 44,8 25,6 5,2 4,5 8,1 29,1 33,5 39 330
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü [20] Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde ilinin ekonomisi tarıma dayanır. Faal nüfûsun %70’i tarımla geçinir. Sanâyileşme son senelerde gelişmeye başlamıştır.
Termal[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde’nin Çiftehan beldesi kaplıcalarıyla tanınan turizm merkezidir.
Tarım[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde, Anadolu’nun buğday ambarı sayılan 10 il arasında yer alır. Türkiye’de en çok elma bu ilde sazlıca kasabasında yetişir. Elmadan sonra patetesi meşhurdur Niğde ili beyaz baş lahana üretiminde 2. sıradadır. Niğde’de Bor İlçesi’nde Kaynarca lahanası üretilmektedir. Lahana tarımı Kaynarca Köyü civarında yoğunlaşmıştır. Bunlara ilâveten baklagiller, ayçiçeği, patates, buğday, arpa, çavdar, fasulye, nohut, sarımsak ve şekerpancarı da yetişir.
Sebzecilik önemli değildir. Fakat meyvecilikte ileri durumdadır. Merkez ilçe, Bor, Çamardı ve Kemerhisar’da geniş elma bahçeleri vardır. Misket elması meşhurdur.
Bağcılık da önemli yer tutar. İç Anadolu’da üzüm yetiştirmede en önde gelen illerdendir. Gübreleme, sulama, modern tarım araçlarının kullanılması ve ilâçlama hızla artmaktadır. Her çeşit üründe verim seneden seneye artmaktadır.
Hayvancılık[değiştir | kaynağı değiştir] Küçükbaş hayvancılığı önemlidir. Büyükbaş hayvan sayısı da artmaktadır.
Ormancılık[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde ilinde orman varlığı çok azdır. Orman ve fundalıklar il topraklarının %3’ünü kaplar. En çok rastlanan ağaç türü kayın, meşe, çam, dışbudak ve köknardır. Daha çok Aladağların eteklerinde olan ormanlar 2400 hektar arâziyi kaplar. Senede 4 bin m³ sanâyi odunu ile 5 bin ster yakacak odun elde edilir.
Mâdencilik[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde ili mâden bakımından oldukça zengin sayılır. Başlıca mâden rezervleri demir, çinko, kurşun, civa, volfram, bakır, kükürt, gümüş, altın, antimon, kaolin ve alçıtaşıdır. Fakat işletilen mâden yatakları demir, çinko, antimon, kaolin ve alçıtaşıdır. Ulukışla’daki alçıtaşını Azot Sanâyi A.Ş. işletir. Senede yaklaşık 100 bin ton alçıtaşı çıkarılmaktadır.
Sanâyi[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde ilinde sanâyi 1980 senesinden sonra ve bilhassa son senelerde gelişmeye başlamıştır. 1964’te 10 kişiden fazla işçi çalıştıran sanâyi işyeri 3 iken, günümüzde bu sayı 50’yi aşmıştır.
Başlıca sanâyi kuruluşları; çimento fabrikası, Bor şeker Fabrikası, un fabrikaları, peynir-tereyağ fabrikası, Niğde Meyve suyu ve Gıdâ Sanâyii A.ş., beton direk fabrikası, biriket-tuğla fabrikaları, Ulukışla Alçıtaşı ışletmesi, otomobil yedek parça (rotbaşı, rotel ve rot çubuğu) îmâl eden fabrika ve Birko Halı Fabrikası. Ayrıca Niğde’de Tekir markalı su fabrikası da mevcuttur. Aynı marka adı altında doğal maden suyu üretim tesisi inşaatı da son hızla sürmektedir.
Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]
Ulukışla ilçesinden bir görünüm, Ulukışla demir ve kara yollarının bir kavşak noktasıdır.
Niğde ili ıç Anadolu ile Kuzey ve Batı Anadolu’yu güney ve doğuya bağlayan önemli demiryolu ve karayollarının kavşak noktasıdır. Türkiye’nin dörtyanı ile ulaşım irtibatı vardır. Demiryolu bakımından, Batı Anadolu’yu doğu ve güney illerimize, Suriye ve Irak’a bağlayan demiryolunun üzerindedir. Konya-Adana demiryolu, Niğde’nin güneyinde Kardeş Gediğinde ikiye ayrılır. Bir kol Adana’ya bir kol Kayseri’ye gider. Ulukışla-Bor-Niğde Kayseri’ye giden demiryolu üzerindedir. Ankara’yı Adana’ya bağlayan E-5 karayolu Ulukışla’dan geçer. Burada ikiye ayrılıp, biri İçel’e diğeri Niğde’ye gider.
Niğde Gazozu[değiştir | kaynağı değiştir] Türkiye’de üretilen en eski gazlı içeceklerdendir.
Üretimine 1962 yılında İsmet Olcay tarafından 44 metrekarelik bir dükkânda başlandı. Niğde gazozu bugün Niğde Meşrubat ve Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından yıllık 8 milyon şişenin üzerinde bir kapasiteye sahip fabrikada üretilmektedir. Az şekerlidir ve ahududu aroması içerir.
Turizm[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde doğal güzellikleri, kültürel varlıkları ve termal kaynakları ile turizm açısından önemli cazibelere sahiptir.
Niğde Etnografya ve Arkeoloji Müzesi[değiştir | kaynağı değiştir] 1976’da yapılmıştır. Antik Çağa ait eserlerle, Selçuklu ve Osmanlı devrine ait 12 bin eser sergilenir. Akmedrese de müze olarak kullanılmaktadır.
Türkler öncesi eserler[değiştir | kaynağı değiştir] Tyana Harabeleri[değiştir | kaynağı değiştir] Bor ilçesinin Kemerhisar bucağı yakınındaki şehir kalıntıları, Hititlere ait ve MÖ 2000 yılında önemli bir merkez olan Tuvana şehrine aittir.
Göllüdağ Harabeleri[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde’nin 40 km kuzeyinde Bozköy ve Kömürcü köyleri arasında Göllüdağ’da bir Hitit şehridir. Şehir kalıntıları 3 km²’dir ve surlarla çevrilidir. MÖ 8. asırda yangın neticesi yıkılmış ve bir daha yapılmamıştır. Savaş ve tapınak kalıntıları vardır.
Kaya Kilise ve Manastırlar[değiştir | kaynağı değiştir] Roma ve Bizans devrinde Ihlara Vadisinde kayalara oyulmuş kilise ve manastırlar olup, bâzısı bir saatte gezilecek kadar büyüktür.
Tyana Su Kemerleri[değiştir | kaynağı değiştir] Kemerhisar-Bahçeli kasabaları arasında Roma devrinden kalma su kemerleridir.
Roma Havuzu[değiştir | kaynağı değiştir] Bahçeli kasabasındadır. Etrafı mermerle çevrili Roma devrine ait bir havuzdur.
Eski Gümüşler Manastırı[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde’ye 8 km mesafede, Gümüşler kasabasındadır. Roma devrinde yapılmıştır.
Gümüşler Manastırı’nın üstten görünümü
[[Dosya::Gümüşler Manastırı.jpg|250px|thumb|right| Gümüşler Manastırı’nın dıştan görünümü]]
Selçuklu ve Anadolu Beylikleri eserleri[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde Kalesi[değiştir | kaynağı değiştir] Selçuklu Sultanı Birinci Alâaddin Keykubat yaptırmıştır. Selçuklu ve Osmanlı devirlerinde onarım gördüğü kitabe ve motiflerden anlaşılmaktadır. En son Fatih devrinde İshak Paşanın emriyle tâmir ettirilmiştir. Safevî ve Akkoyunlu tehlikesi sona erince kale tamir ettirilmemiştir.
Kale üç surla çevrilmiştir. Fakat birçok yeri yıkılmış olan kalenin bedenlerinin bir kısmı evlerin duvarı olmuştur. Bugün tepenin kuzeydoğusunda bir hisarı içine alan kısım ayakta kalabilmiştir.
Alâaddin Camii[değiştir | kaynağı değiştir]
Alâaddin Camii
Birinci Alâaddin Keykubâd zamânında Niğde Sancakbeyi Zeyneddin Başara tarafından 1233’te yaptırılmıştır. Selçuklu sanatının günümüze kadar en iyi korunmuş eserlerinden olup, mihrap ve minberi çok güzel bir sanat âbidesidir.
Niğde’nin en eski camisi olup Mîmar Sıddık bin Mahmud ve kardeşi Gazi yapmıştır. Sarı ve kül renkli kesme taştan yapılan câminin doğu kapısı son derece güzel geometrik motiflerle süslüdür. Cami süslemeleri bakımından Selçuklu devrinin en kıymetli eserlerinden biridir. Damalı minaresi camiye ayrı bir güzellik katmaktadır. Caminin kapısı yılın belli bir zamanında sabahın ilk ışıklarının kapıya vurmasıyla kapıda bir kız silüeti görülür. Rivayete göre caminin mimarı hükümdarın kızına aşık olur ve kızın güzelliğini motiflere işler.
Sungur Bey Câmii ve Türbesi[değiştir | kaynağı değiştir] Moğol asıllı Sungur Bey tarafından 1335’te yaptırılmıştır. On sekizinci asırda geçirdiği yangından sonra yeniden yapılmıştır. Mîmarî özelliği ve taş işçiliği şahane olan caminin süslemeleri çok zengindir. İlk yapıldığında iki minareliydi. Caminin yanında Sungur Bey’e ait sekiz köşeli bir türbe vardır.
Şah Mescidi[değiştir | kaynağı değiştir] Sungur Bey Camii yakınında olup 1413’te yaptırılmıştır. Kare plânlı bir camidir.
Hanım Camii[değiştir | kaynağı değiştir] Alâaddin Tepesi’nin doğusunda olup 1452’de yapılmıştır. Arife Hanım tarafından tamir ettirildiği için Hanım Camii olarak bilinir. Karamanoğulları devri eseridir.
Ulu Cami (Bor)[değiştir | kaynağı değiştir] Bor ilçesindedir. Karamanoğlu Alâaddin Bey tarafından 1410’da yaptırılmıştır. Cami dikdörtgen biçimindedir.
Ak Medrese[değiştir | kaynağı değiştir] Karamanoğlu Alâaddin Ali Bey tarafından 1409’da yaptırılmıştır. Adını kapısındaki beyaz mermerden alır. Selçuklu mîmarî tarzının çok güzel bir örneğidir. Ali Bey Medresesi de denir. 1936’da restore edildikten sonra arkeoloji müzesi olarak kullanılmaktadır. Geometrik motiflerle süslü giriş kapısı çok güzeldir.
Hüdâvend Hatun Türbesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Hüdâvend Hatun Türbesi Niğde’nin en önemli simgelerinden biridir
Hüdâvend Hatun Türbesi
Hüdâvend Hatun Türbesi Niğde
Moğol İlhanlı valisi Sungur Bey zamânında, Dördüncü Kılıç Arslan’ın kızı Hüdavend Hâtun tarafından 1312 senesinde yaptırılmıştır. Sekizgen plânlı yapı içten kubbe, dıştan piramit çatı ile örtülüdür. Doğusunda bulunan taçkapı yıldız geçmeler ve çeşitli motiflerle süslenmiştir.
Gündoğdu Türbesi[değiştir | kaynağı değiştir] Hüdavend Hatun Kümbetinin yanındadır. 1344’te ölen Hakkı Besvap için yaptırılmıştır. Kare plânlı yapı içten kubbe, dıştan piramit çatı ile örtülüdür. Türbenin kapısı geometrik, bitki ve örgü motiflerinden meydana gelen kuşaklarla çevrilidir.
Sungurbey Kütüphanesi[değiştir | kaynağı değiştir] Emîr-ül-ümerâ Seyfeddîn Sungur Ağa tarafından 1335 senesinde yaptırılmıştır. Günümüzde İl Halk Kütüphanesi olarak kullanılmaktadır.
Osmanlı Devleti eserleri[değiştir | kaynağı değiştir] Paşa Camii[değiştir | kaynağı değiştir] On beşinci asra ait Osmanlı eseridir. Ali Paşa tarafından yaptırılan camiyi oğlu Murad Paşa genişletmiştir. 1909’da tamir gören caminin yanında türbe ve çeşme vardır.
Öküz Mehmet Paşa Kervansarayı[değiştir | kaynağı değiştir] Ulukışla ilçesinde yer almaktadır. 1615-1616 yıllarında Osmanlı sadrazamlarından Mehmet Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Osmanlı İmparatorluğundan günümüze kadar yaşayan en büyük kervansaraylardan olma özelliğini taşımaktadır. 2006-2007 yıllarında Kayseri Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
Dışarı Camii[değiştir | kaynağı değiştir] On altıncı asır Osmanlı eseridir. Tek kubbelidir. İnce işçilikli ve sedef kakmalı minber Sungur Bey Camiinden getirilmiştir.
Nigde Kalesi Saat Kulesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Nigde Saat Kulesi 19. yüzyıl Osmanlı eseridir.
Kalenin eski batı burcu üzerine yapılmış bulunan saat kulesi 19. yüzyıla tarihlenir. Niğde’nin sembolü olarakda kabul edilir. Kitabesi olmadığı icin hakkında fazla bilgi yoktur.
Kiliseler[değiştir | kaynağı değiştir] Nigde’de, 1800’lü yılların başlarında yapılmış il, ilçe ve köylerde birçok kilise bulunmaktadır. Mimari yapı tarzları birbirine çok yakındır. Dikdörtgen, basit haç planlı, üç nefl i, üç apsisli, yarı açık narteksli,kırma çatılı ve yontu taştan yapılmış bazilikalardır. Mimarisine büyük önem verilen çatı kaplamaları çeşitlilik arz eder. İç bezemelerindeki kalem işlerinde geç dönem Türk-Barok üslubunun izleri görülür. Bugün bir kısmı sosyal amaçlı kullanılan kiliselerin, bulundukları yerler; Yukarı Kayabaşı, Sungurbey Mahallesi Rum kilisesi, Eski saray mahahallesi. Ermeni Kilisesi, Kumluca, Hamamlı, Konaklı, Fertek, Küçükköy, Yeşilburç, Ballıköy, Hançerli, Hasaköy ve Dikilitaş, Altunhisar, Ovacık, Uluağaç, Kiçağaç, Tırhan, vb. yerlerde geç Osmanlı döneminde yapılmış kiliseler mevcuttur.
Doğal turistik yerler[değiştir | kaynağı değiştir]
Aladağların en yüksek noktası Demirkazık Tepesi
Demirkazık Tepesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Çok güzel manzaraları olan bu dağ yaz ve kış ayrı güzelliklere sahiptir. Kayakevinin bulunduğu bu dağ, kış sporlarına müsâittir. Dağcılık tesisleri ve alabalık üretme çiftliği vardır.
Köşk[değiştir | kaynağı değiştir] Bor ilçesinin Bahçeli kasabasında yeşillik ve sulak bir mesire yeridir.
Keten Çimeni[değiştir | kaynağı değiştir] Suyu bol, manzarası güzel ve yeşil bir yayladır. Fağda bulunur ama yüksek değildir. Çok büyük bir yayla olup düzlüğü de türkülere ilham kaynağı olmuştur. Niğde’de bulunan en büyük yüz ölçümüne sahip yayladır.
Değirmenli Damlataş Mağarası[değiştir | kaynağı değiştir] Sulardan oluşan sarkıtlarla ve elektrikli aydınlatmasıyla Görülmeye değer bir tarihi eserdir.
Çiftehan Kaplıcaları[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde’nin Ulukışla ilçesine bağlı Çiftehan köyündedir.
Kültür[değiştir | kaynağı değiştir] Niğdekültürü, iç anadolu bölgesinin Konya ve Kayseri illerinden ve Doğu Akdeniz bölgesinin Adana ve Mersin illeri kültürlerinden etkilenmiştir.
Mahallî Kıyâfet[değiştir | kaynağı değiştir] Kadınlar biri günlük ev elbisesi diğeri kişilik denen husûsî günlerde giymek üzere bulundurdukları iki türlü elbise giyerler. Eskiden başlarına yazma örter, boyunlarına değirme alır, üzerlerine bindallı giyerlerdi. Ayağa ise kaloş kundura giyilirdi.
Erkekler başlarına püsküllü fes giyerlerdi. Gövdeye yakasız mintan ve bunun üzerine cepken giyilirdi. Cepken kolsuzdur. Omuz başları kol gibi uzanır. Göğsü işlemelidir. Şalvarın cep ağızları ve yanları işlemelidir. Çoraplar yünden ve ayağa ise kaloş ayakkabı, yemeni veya çarık giyilirdi.
Mahallî Oyunlar[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde ili halk oyunları ve halk türküleri bakımından da çok zengindir. Müzik; yumuşak, içli ve coşkuludur. Niğde’de “Halay”a Alay denir ve en çok tutunan oyundur. Diğer oyunları ise; Niğde Bağları, Çekin Alay Düzülsün, Hop Cilveli, Hop Dündarlı, Develi, Ansam, Hora, Tombili, Ufacık, Menberli, Sarıyıldız, Naciye, Kanacak, 3 Ayak ve Topal Koşma’dır.
Niğde yemekleri[değiştir | kaynağı değiştir] Niğde yöresine özgü bazı yemek ve tatlılar aşağıda listelenmiştir:
Niğde tavası, söğürme, soğan çoğanı, cevizli erişte, tandır ve çanak fasulyesi, zomu, mangır çorbası, oğma çorbası, öfeleme çorbası, düğcük çorbası, yoğurtlu çorba, sütlü çorba, nohutlu çorba, pancar çorbası, erişte pilâvı (Kesme Pilavı) ve çorbası, tarhana çorbası, kuskus pilavı ve çorbası, üzüm baranası, kabak köftesi, kabak musakkası, ditme, tirit, söğürme, valu söğürme, tatlı havu, ayvan baranası, soğan yahnisi, ekkabağı, papara, yumurtalı taze fasulye, kaygana, maklube ve püresi en meşhur yemeklerindendir.
Tatlılar[değiştir | kaynağı değiştir] Paluza, Aşı çorbası, Kaşık Kayganası, Kuru kayısı tatlısı, köfter tatlısı, cimcik tatlısı, sarı kiraz reçeli.[21]
Şive[değiştir | kaynağı değiştir] Prof. Dr. Leyla Karahan’ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması adlı çalışmasına göre Türkçenin Niğde ilinde kullanılan şivesi Batı Anadolu ağızları içindedir ve Ankara, Haymana, Balâ, Şereflikoçhisar, Çubuk, Kalecik, Kırıkkale, Kızılırmak, Çorum, Yozgat, Kırşehir, Nevşehir, Kayseri, Şarkışla, Gemerek bölgelerinde konuşulan ağız ile aynı alt sınıftadır.[22].
Niğde ili merkez ilçesinin eski bir görünümü
Kronoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
MÖ 7000-5000 Neolitik Dönem
MÖ 3000-2000 İlk Tunç Çağ
MÖ 2001-1750 Hitit Krallık Dönemi
MÖ 1650-1460 Hitit İmparatorluk Dönemi
MÖ 1170-710 Tabal Geç Hitit Prensliği Dönemi
MÖ 710-620 Asur Egemenliği
MÖ 612-590 Kilikya Krallığı Dönemi
MÖ 590-550 Medler dönemi
MÖ 550-532 Persler Dönemi
MÖ 332-İS.17 Kağadokya krallığı dönemi
MS 17-395 Roma dönemi
395 Bizans Egemenliğinin başlaması
699 Araplar’ın Aksaray’ı Bizanslıların Elinden alması
707 Arapların Niğde’yi ele geçirmesi
729 Arapların Aksarayın yeniden alması
805 Harunü ‘r Reşid’in Aksarayı alması
832 Abbasi halifesi El-Memun döneminde Niğdenin Onarılması
965 Bizanslıların Niğde ve Aksarayı ele geçirmesi
1097 Niğde ve Aksarayın haçlıların eline geçmesi
1155 2. Kılıç Arslanın ile Danişmetli Yağı Basan’ın Aksaray önlerinde karşılaşması ve çatışmanın araya giren din adamları tarafından önlenmesi
1186 2. Kılıç Arslan’ın ülkeyi 11 oğlu arasında paylaştırması ve Niğde Arslan şahın payına düşmesi
1211 1. İzzeddin Keykavusun Niğde vağliliğine Zeyneddin Başarıyı atması
1249 2. İzzedin Keykavus ile VI. Kılıç Arslan’ın Aksaray önlerinde savaşması ve 5. Kılıç Arslan’ın yenilmesi
1256 İlhanlı ordusunun Aksaray’ı yağma ve yıkıma uğratması
1276 Niğde valisi Hatiroğlu Şerefeddin’in ayaklanarak Memluk Sultanı Baybars’ı Anadolu’ya çağırması
1277 Karamanoğulları’nın Aksaray’ı kuşatması
1300 Şiddetli kuraklık ve kıtlıktan Aksaray Niğde halkının büyük zarar görmesi
1365 Karamanoğulları‘nın Eretna Beliği’nden Niğde ve Aksarayı almaları
1398 Niğde ve Aksarayın Osmanlı Ülkesine katılması
1402 Timur‘un Niğde ve Aksarayı Karamanoğullarına geri vermesi
1420 Memluklar‘ın Niğde’yi ele geçirmeleri
1421 Karamanoğlu Ali bey‘in Niğde’ye çekilmesi ile Karamanoğlu Beylik topraklarının 2‘ye bölünmesi
1466 Niğde ve Aksaray‘ın kesin olarak Osmanlıların eline geçmesi
1574 Suhtilerin Niğde’de saldırı düzenlenmesi
1584 Celali elebaşısı Kiziroğlu Mustafa’nın adamlarının Niğde Yöresini talan etmesi
1603 Celali elebaşısı Tavil Mehmedin Niğdeyi yagmalaması
1849 Niğde’nin sancak merkezi olması
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
^ Ntv.com.tr, Valiler Kararnamesi Yayımlandı, Erişim:01 Haziran 2016
^ “2014 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
^ “1965 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “1970 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “1975 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “1980 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “1985 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “1990 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “2000 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “2007 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “2008 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2014.
^ “2009 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “2010 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “2011 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
^ “2012 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
^ “2013 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
^ “2014 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
^ “2015 genel nüfus sayımı verileri” (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
^ TUIK ADNKS
^ [1]
^ Niğde Mutfağı
^ [[Türk Dil Kurumu yayınları: 63
